31 Mart seçimlerine girilirken, ekonomi piyasalarında tansiyon yükselmeye devam ediyor.
Geçtiğimiz haftalarda dolar ve altın arzında yaşanan patlama sonrası çok sayıda döviz bürosu ve kuyumcu, fiziki talebi karşılamaya yetişemezken, söz konusu sıkıntıların ardından yeni ekonomi yönetiminin harekete geçtiği öğrenilmişti.
YASAKLAR ALTINDA TALEP PATLAMASI YARATTI
Kapalıçarşı piyasalarının nabzını tutan ekonomist İslam Memiş, elinde fiziki olarak altın biriktiren yatırımcılara önemli uyarılarda bulunurken, gelecek aylarca yaşanacak çok kritik değişiklikler hakkında bilgi verdi.
2023 yılında meydana gelen 6 Şubat depremlerinin ardından altın ithalatına yönelik ilk kısıtlama hamlesini hayata geçiren Hazine ve Maliye Bakanlığı, yılın ilerleyen sürecinde 28 Mayıs sonrası değişen ekonomi yönetimi ile altın kısıtlamalarında adeta vites yükseltmişti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile koordineli şekilde yürütülen süreçte, birçok ülkeden yapılacak altın ithalatına ek vergi uygulaması hayata geçirilmiş ve darphanelerin 0.25 ile 0.50 gramlık altın basmaları yasaklanmıştı.
Memiş, ilerleyen haftalarda yasakların genişletileceği ve 22 ayarlık 1 gram altınların da üretiminin durdurulacağını belirtirken, piyasalar ve ekonomi yönetimi arasında yaşanan anlaşmazlığın detaylarını şu şekilde açıkladı:
“Ekonomi yönetimi ile piyasa arasında bir görüş ayrılığı başladı. Biraz zıtlaşma ve sertleşme söz konusu. Buradaki durum, biraz parmak sallamaya geçti.
Ekonomi yönetimi diyor ki; biz döviz kurlarının artmasına müsaade etmeyeceğiz, gerekirse müdahale edeceğiz. İhracatçı üzülebilir, buna göre gardını alsın. Yüksek kur bekleyen ihracatçı üzülebilir, buna göre hareketlerini hazırlasın diye açıklamalar geliyor.
ALTIN SAHİPLERİNE YENİ KISITLAMALAR GELİYOR
Piyasa ise bu gelişmelerin tam tersini düşünüyor. Mevcut gidişatın devam edeceğini ve dolar kurunun 40-45 liraya kadar yükseleceğini düşünüyorlar. Siz enflasyon için bu yıl yüzde 36 oranını açıkladınız ama yüzde 50’nin aşağısı zor, enflasyon tarafında bir güncelleme yapmak, döviz tarafında değişikliğe gitmek durumunda olacaksınız kanısında piyasalar.
Ekonomi yönetimi de bu gelişmeler karşısında daha çok hırçınlaşıyor ve şu şekilde önlemler alacağız, bizim yol haritamız belli. İstediğiniz kadar konuşun, bizi yolumuzdan alıkoyamayacaksınız diyor. Bu hırçınlık ve gerginlik iyi bir yere gitmez. Piyasa, hırçınlığı çok sevmez.
Ons altın 2160 dolar seviyesinde. Malum bu hafta 2188 seviyesine kadar yükselmişti. Oradan tekrar geri çekilme gördük ve 2155 dolara kadar düşmüştü. Bu geri çekilmeyi, geçen cuma gününden itibaren size izah etmiştim. Önümüzdeki hafta, bu haftanın tam ters rüzgarını göreceğiz demiştim. Ons altında, gram altında ve gümüşte bir geri çekilme olacak ve kısa süreli fırsat verecek. Tekrar yönünü yukarı çevirecek diye uyarılarım vardı.
Gram altın serbest piyasalarda yani fiziki tarafta 2438 lira seviyesindeydi. 2385’e kadar geriledi. Bugüne baktığımız zaman tekrar hızlı bir yükseliş var dolardan aldığı destekle. Yeni bir rekor tazeledi gram altın, 2459 lira seviyesi görüldü. Şu anda gram altın/TL 2443 lirada dolanıyor. Dün sert bir şekilde geri çekilmişti, bugün ise hızla yükselerek rekor tazeleyen bir altın var karşımızda.
Orta ve uzun vadede 2500-2700 ve devamında 3000 lira seviyeleri ile ilgili beklentimiz devam ediyor. Her ay yeni bir rekor göreceğiz, bu rekorlar bizim için sürpriz olmayacak. Ekonomi yönetimi doların yükselmeyeceğini, gerekirse müdahale edeceklerini açıklıyor. Beraberinde de gram altında acaba yükselişler sınırlı olacak mı? sorusu akıllara geliyor ancak bugünkü koşullar gösteriyor ki, gram altın 2024 yılında 3000 lirayı görecek.
Gram altın tarafında bu hafta sorunumuz neydi? Darphanenin arz tarafındaki problemleri. Piyasada çeyrek altında 75, cumhuriyet altında ise 1115 lira işçilik vardı. Haftayı tamamladık ancak işçilik masrafları yine var ve piyasada mal yine yok. Gram altın tarafında da işçilikler koyuldu, 1 gram altın şu anda piyasada bulunmuyor. Size uzun süredir değişimi ve Türkiye’deki altın sektörünü anlatırken, günün birinde fiziki altından uzaklaştırılan toplum göreceksiniz demiştim.
“ALTIN ALIM-SATIMINDA BİR DEVİR KAPANDI”
Aradan iki yıl geçti ve tarih beni haklı çıkardı. Bazıları fiyat çok yüksek diyor ama akıllı insanlar, ben altını bulayım da fiyat nasılsa yükselecek, değerini bulacak diye düşünüyor. Altın bulamayacağız diye bas bas bağırmıştım. Hazine ve Maliye Bakanlığı, geçen yıl 0.25 ve 0.50 gram altınların üretimini yasaklamıştı. Şimdi işçilikler var, arz tarafındaki patlamalar nedeniyle altına ulaşılamıyor.
Çeşitli bahaneler var ve daha yeni bahaneler de olacak ama sonuç, altın bulunamıyor. Altın var ama işçilikler öyle masraflı ki gün gelecek paranız da olsa, altın alabilecek de olsanız çeşitleri çok aza düşmüş olacak. Maalesef Türkiye’de bir devir kapandı. Düğünlerde altın dönemi kapandı, hediyelik altın olayı artık bitti. Tabii ki gelinliklere göstermelik takılar takılacak. 22 ayar olmazsa 14, 14 olmazsa 8 ayar takılacak ancak fiziki altın sahibi olan son nesil olduğumuzu yeniden anımsatmak isterim.”
